Friday, October 12, 2007

Tinig at Kapangyarihan


Sa Tinig at Kapangyarihan: Mga Kuwentong Buhay ng Kababaihang Manggagawa sa Bahay (1999), inilantad ni Rosalinda Pineda Ofreneo ang karanasan ng mga manggagawa sa bahay sa industriya ng damit sa Bulacan, at tinalakay ang kapangyarihang nakapaloob sa kanilang pagpapahayag ng kanilang mga kuwentong buhay. Ang unang bahagi ng aklat ay pagpapaliwanag sa tunguhin at mga layunin ng aklat at pagtalakay sa mga batis na teoretikal na angkop sa pag-aaral ni Ofreneo. Inilarawan din sa bahaging ito ang konteksto ng mga kuwentong buhay – paggawa sa bahay sa industriya ng damit sa Pilipinas, pagkilos ng mga manggagawa sa bahay laban sa hindi makatarungang pamamalakad sa paggawa, kalakaran sa Bulacan sa ilalim ng sistemeng subcontracting, kalagayan ng mga manggagawa sa lalawigang ito, mga aral mula sa isang kooperatiba, at ang mga konsultasyon sa Bulacan. Ang pangalawang bahagi ay ang presentasyon ng mga kuwentong buhay na nakalap ni Ofreneo mula sa mga kababaihang manggawa sa bahay. Ang subheto ng pag-aaral ni Ofreneo ay mga babaing manggagawa sa bahay na kasapi sa organisasyong Pambansang Tagapag-ugnay ng mga Manggagawa sa Bahay (PATAMABA).

Sa panahon ng globalisasyon, ang layunin ng mga kompanyang multinasyunal ay makipagsabayan sa kompetisyon upang mapanatiling buhay ang kanilang negosyo. Isa sa mga paraan upang magkamal ng tubo ang mga kompanyang ito ang sistemang subcontracting. Sa kabuuan, mapangbansot ang sistemang ito sa panig ng mga manggagawa – ang isang pares ng sapatos na ibinenta ng 80 dolyar sa isang mall sa Amerika ay maaring gawa ng isang manggagawa sa Pilipinas na ang kinita lamang ay kulang-kulang isang dolyar. Sa kalakarang ito, mas dehado ang mga kababaihang manggagawa dahil, bukod sa suliranin ng kita, nahaharap din sila sa mga isyung may kaugnayan sa kasarian.

Sa sistemang aubcontracting, sobra-sobrang tubo ang nakakamal ng kompanyang multinasyunal, samantalang kakarampot ang kinikita ng manggagawa. Bukod sa napakababang kita na hindi aabot sa minimum na isinasaad sa batas, nahaharap din sila sa mga sumusunod na problema: iregularidad ng kanilang trabaho, hindi mainam na kondisyon sa paggawa, at kawalan ng benepisyo at kaseguruhang panlipunan. Ang mga suliraning ito ay lalo lamang nagpapabigat sa mga dati nang suliranin ng mga kababaihang manggagawa sa bahay – sapagkat tinitingnang pangsuplemento lang ang kanilang kinikita, nasasadlak sila sa mga gawaing paulit-ulit, nakakainip at sobrang mabusisi; at sa kanila rin iniaatang ang pag-aalaga sa kanilang mga anak at paggawa ng mga gawaing pambahay tulad ng pagluluto, paglalaba, at iba pa. Tunay na mardyinalisadong grupo ang mga manggagawa sa bahay:

[Ang mga kababaihang manggagawa sa bahay] ay isinasantabi bilang sektor ng lakas paggawa dahil hindi nakikita, hindi naririnig, at ni hindi nakukuwenta; mistulang kolonya hindi lamang ng imperyalistang negosyo, kundi pati na ng kapitalistang kabalat at ng kalalakihang nakikinabang sa kanilang trabaho at seksuwalidad. Sila ay naapi dahil sa kanilang kabansaan, uri, at kasarian. (11)

Inilahad din ni Ofreneo ang mga isyung kinaharap niya sa proseso ng pananaliksik tulad ng isyu ng pagsesentro sa mga subheto, pagtitimbang ng relasyon sa pagitan ng mananaliksik at ng mga kababaihang manggagawa sa bahay, at pag-igpaw sa agwat na namamagitan sa mananaliksik at sa paksa ng kanyang pag-aaral. Sa proseso ng pananaliksik, tinangka ni Ofreneo na buwagin ang hirarkiya sa pagitan niya at ng mga kasangkot. Ang mga manggagawa sa bahay ay naging mananaliksik din. Isang malaking kaibhan mula sa mga naunang kahalintulad na pananalaiksik ang pakikibahagi ng mga kabaihang manggagawa sa kolektibong pagsusuri at interpretasyon ng kanilang sariling kuwentong buhay at ng mga kinasapitan ng pananaliksik.

Sa pamamagitan ng kuwentong buhay, napalilitaw at nabibigyang-ngalan ang kasaysayan, kabuluhan, at kahulugan ng mga manggagawa sa bahay. Kaiba ang kuwentong buhay sa iba pang uri ng pasalaysay na teksto dahil hinuhusgahan ng nagkukuwento ang mga pangyayaring kanyang isinasalaysay. Sa pamamagitan ng pagsusuri ng mga pananaw nila sa mga pangyayari sa kanilang buhay, at kung paano sila kumikilos sa kanilang paligid, nagkakaroon ng mas malawak at malalim na pag-unawa tungkol sa paghubog ng kanilang pagkatao at ng lipunang kanilang ginagalawan. Ang kuwentong buhay ay isang teksto na nagbubukas ng espasyong pandiskurso para sa mga kaalamang mula sa ilalim, o mula sa mga kababaihang manggagawa sa bahay.

Thursday, October 4, 2007

Ang Binatog, Bow!

I was surfing through the Net when I came upon a photo of binatog. My mouth began to water instantly. The thought of that concoction of boiled corn, condensed milk, and coconut (kinayod) thickened my scalp, made my lips shake involuntarily, and had me sweat profusely. That's me when I want to devour something really bad. At that time, I swear, could sell my soul for a plateful of binatog.

I thought my agony won’t last long, since I hear the batingting of the bicycle of the binatog vendor in the subdivision every afternoon. Well, that’s what I thought. When I heard the batingting, I grabbed a plate, rushed to the gate, and called the vendor. He was puzzled. “Magkano po ang binatog?,” I excitedly said, with the plate on my chest. Grinning, he opened the container. Kanin-baboy. It was so embarrassing I wished I had a paper bag to cover my face. When I turned my back, I heard the manong and the house helpers burst into laughter. Ah, I wanted to commit seppuku.

I went to the market and rummaged around every corner for binatog. Rien. Nichts. Nada. Nothing. As an act of desperation, I bought two pieces of corn (still attached to the cub), kinayod na niyog, and Carnation condensed milk. I had to make one of my own.





Not sure about the variety of corn, though. The corn used in binatog I know is whitish and bloated. The variety I bought was yellowish. I was told I had to overcook the corn to achieve this effect. However, after almost an hour of boiling, and my gasul was about to run out of gas, the corn kernels still hadn't turned white.



By the time I drained the kernels, my craving for binatog was gone. I had a lukewarm feeling about the finished product. It did not turn out the way I wanted it to be. Anyway, it was still a lamang-tiyan, so I had to eat it.